از زمان ابداع غشاهای اسمز معکوس یعنی حدود ۵۰ سال پیش تاکنون، این غشاها تکامل یافته تر شده اند. به عنوان مثال، غشاهای امروزی کار خود برای عبور آب و نگه داشتن نمک در پشت آن را بهتر و دقیق تر انجام می دهند.
همچنین غشاهای امروزی مقاومت بیشتری نسبت به آلودگی های باکتریایی پیدا کرده اند، اما این به آن معنا نیست که مشکل آنها کاملا برطرف شده است. مناچم الی ملچ که یک مهندس محیط زیست از دانشگاه ییل است و در نگارش مقاله مورد اشاره همکاری داشته توضیح می دهد که غشاها، باکتری های موجود در آب را به دلیل این که عمدتا دارای اندازه ای بزرگ تر از مولکول آب هستند، خود به خود جذب می کنند و این مساله علاوه بر مشکلات بهداشتی، عبور آب را نیز دشوارتر خواهد ساخت.
برای پاکسازی باکتری ها می توان از کلر استفاده کرد، اما غشاهای اسمز معکوس که امروزه از آنها استفاده می شود نسبت به کلر خیلی حساس هستند و زمانی که در معرض مواد شیمیایی قوی قرار می گیرند به سرعت تحلیل رفته و از بین می روند.
نکته: قبل از آن که نمک زدایی بتواند به عنوان روشی کارآمد در حل بحران کنونی آب معرفی شود، متخصصان و صاحب منصبان باید تعهد کنند که بر مشکلات و موانعی که این روش را هزینه بردار و ناکارآمد می کنند غلبه کنند
آقای الی ملچ می گوید: باید اقدامات عاجلی به منظور ساخت غشاهای مقاوم در برابر کلر صورت پذیرد. ساخت کارخانه های آب شیرین کن کم هزینه تر در گرو توسعه تکنولوژی ساخت غشاهای کارآمدتر است. اگر قرار است این کارخانه ها نیاز رو به رشد جامعه جهانی را که خصوصا در مناطق در حال توسعه روز به روز بیشتر با مساله کم آبی مواجه می شوند، مرتفع سازند باید هزینه کمتری را چه در مرحله ساخت و چه در طول زمان بهره برداری به همراه داشته باشند.
آقای یورام کوهن استاد مهندسی شیمی بیومولکولی از دانشگاه یو سی ال ای می گوید: یک راه انجام این کار استاندارد کردن تمامی بخش های کارخانه و حتی روش هایی است که بر مبنای آنها فرآیند شیرین کردن آب شور دریاها صورت می پذیرد.
در این جهت طراحی و ساخت کارخانه های کوچک تر و کارآمدتر هم در دستور کار قرار دارد تا امکان تهیه آب شیرین اقتصادی برای مناطق کم جمعیت یا گروه های کاری کوچک در مناطق دورافتاده فراهم شود.
کوهن در ادامه این پرسش را مطرح ساخت که فکر می کنید چرا کامپیوترهای شخصی اینقدر ارزان هستند؟ این به آن علت است که تکنولوژی، استاندارد شده است. شما می توانید اجزای سازنده کامپیوتر را از هر کسی که خواستید بخرید یا حتی آنها را تعویض کنید یا آنها را با نمونه های خودتان ترکیب کنید. تمامی این کارها را انجام می دهید چون کل سیستم استاندارد شده است.
آقای کوهن می گوید: راه دیگر برای کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد کارخانه های آب شیرین کن، سرمایه گذاری بیشتر در بخش تحقیقات است. اما در حال حاضر به نظر می رسد که چنین سرمایه گذاری هایی حتی در کشورهای پیشرفته و صاحب فناوری نیز کم و ناکارآمد است. او حتی فراتر رفته و می افزاید: نمک زدایی از آب دریا باید به عنوان یک واحد درسی پایه به واحدهای آموزشی دانشجویان دوره مهندسی اضافه شود.
لازم به ذکر است که در دهه ۱۹۶۰ میلادی سیدنی لوب و سری واسا سوریراجان نخستین غشاها برای شیرین کردن آب دریا را در دانشگاه یو سی ال ای طراحی کرده و ساختند. این دو نفر بعدها نخستین کارخانه آب شیرین کنی جهان را که از تکنولوژی اسمز معکوس بهره می گرفت، راه اندازی کردند.
اما در انتها مساله مهمی وجود دارد که باید به آن توجه ویژه شود و آن هم پسماند فرآیند شیرین سازی آب شور دریاست. در یک کارخانه آب شیرین سازی، ابتدا آب شور از دریا یا اقیانوس وارد کارخانه می شود و از سوی دیگر آب شیرین و گوارا خارج می گردد، اما آب شیرین تنها خروجی این کارخانه ها نیست. در اثر این فرآیند آب فوق العاده شوری نیز در انتهای مسیر باقی می ماند که همه را با یک چالش بزرگ روبه رو می سازد. با این آب بی نهایت شور که تکه آخر پازل است چه باید کرد؟
به نظر می رسد، اگر کارخانه به اقیانوس نزدیک باشد مشکلی وجود ندارد و آب شور را می توان البته با دقت و احتیاط کامل و طی فرآیند کاملا مشخصی مجددا به دریا یا اقیانوس بازگرداند.
البته این کار مستلزم این است که تکه های نمک پیش تر در آب حل شده باشند و در ضمن ارزیابی زیست محیطی نیز انجام شده باشد، اما خلاص شدن از این نمک غلیظ برای کارخانه هایی که دور از ساحل هستند، بسیار مشکل و مساله ساز خواهد بود. آقای کوهن می گوید: این کار، کار راحتی نیست. در برخی کشورها قوانینی وجود دارد که مانع تخلیه این محلول نمکی غلیظ به آب های سطحی یا حتی مجاری فاضلاب می شود در برخی مناطق حتی امکان تزریق این محلول به بخش های زیرین زمین هم به دلیل مشکل آب های زیرزمینی وجود ندارد. توجه داشته باشید که این مورد آخر بسیار هم هزینه بر است.
آقای الی ملچ از دانشگاه ییل نگران است که برخی کشورها به این روش به عنوان تنها چاره بحران کنونی آب نگاه کنند و جنبه های مثبت و منفی آن را مدنظر قرار ندهند. این مهندس محیط زیست در خاتمه گفت: روش های دیگری هم برای شیرین کردن آب وجود دارد که برخی کم هزینه تر و برخی پرهزینه تر هستند، برخی دارای عوارض بیشتر و برخی دارای عواقب بدتری هستند. بنابراین برای انتخاب نهایی باید تمامی جنبه های مادی و زیست محیطی طرح ها را به صورت موشکافانه در نظر گرفت و چشم بسته اقدام به سرمایه گذاری کلان برای آینده نکرد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: